Przestępczość skierowana wobec Ukraińców rośnie już trzeci rok z rzędu, jak wynika z danych udostępnionych portalowi Onet przez policję.
Według danych policji, między 1 stycznia a 31 lipca 2025 roku odnotowano 543 przestępstwa motywowane uprzedzeniami. To wzrost o 41% w porównaniu do analogicznego okresu w 2024 roku (384 przypadki).
Liczba napaści powodujących lekkie lub umiarkowane obrażenia również wzrosła – w 2022 roku było ich 142, w 2023 roku 175, a w 2024 roku 204. To wzrost o 43% w ciągu dwóch lat. W pierwszych ośmiu miesiącach 2025 roku odnotowano już 118 takich ataków. Kara za tego rodzaju przestępstwo może sięgnąć pięciu lat więzienia.
Przy obecnych trendach policja przewiduje ustanowienie nowego rocznego rekordu.
Jak podkreśla Wioletta Szubska z Biura Prasowego Komendy Głównej Policji, polski kodeks karny nie definiuje pojęcia “przestępstwa z nienawiści”, dlatego w praktyce organy ścigania stosują definicję Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR) przy Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE). Definicja obejmuje czyny, w których sprawca wybiera ofiarę ze względu na uprzedzenia, takie jak ksenofobia, rasizm czy nietolerancja religijna.
Prof. Przemysław Sadura z Uniwersytetu Warszawskiego zauważył, że początkowa fala solidarności w 2022 roku ustąpiła miejsca obawom o dostęp do świadczeń socjalnych, usług publicznych i miejsc pracy. Wskazał, że pojawiające się historie o Ukraińcach rzekomo zajmujących miejsca w kolejkach do lekarzy i przedszkoli lub korzystających ze świadczeń w sposób budzący kontrowersje, uwidaczniają słabości i podatność polskiego systemu opieki społecznej. Dodatkowo w sektorze usług pojawiają się obawy przed utratą pracy z postępującą automatyzacją i napływem tańszej siły roboczej.
Polska od 2022 roku przyjęła ponad milion Ukraińców, którzy wciąż stanowią największą grupę cudzoziemców w kraju i są najczęściej wskazywani jako ofiary przestępstw motywowanych uprzedzeniami.
Policja nie opublikowała pełnych danych o przestępstwach wobec cudzoziemców w 2025 roku według narodowości, nie mniej jednak Ukraińcy pozostają w czołówce zarówno pod względem liczby zdarzeń, jak i ich dynamiki wzrostu.
Inne grupy, w tym Białorusini, Rosjanie oraz migranci z Bliskiego Wschodu i Afryki, doświadczają podobnych zdarzeń, ale w znacznie mniejszej skali.
W obliczu rosnącej przestępczości motywowanej uprzedzeniami, pojawiają się apele o jasne definicje prawne, lepsze wsparcie dla ofiar i spójne komunikaty publiczne przeciwdziałające nienawiści.
