Nierówności czynią świat bardziej podatnym na pandemię — Raport
Niniejszy wniosek to następstwo dwuletnich badań Globalnej Rady ds. Nierówności, AIDS i Pandemii, powołanej przez Wspólny Program Narodów Zjednoczonych ds. HIV/AIDS (UNAIDS).
Według ekonomistów, ekspertów ds. zdrowia oraz przedstawicieli Organizacji Narodów Zjednoczonych, rosnące nierówności społeczne czynią świat bardziej podatnym na pandemie i tworzą błędne koło, które zagraża zarówno zdrowiu publicznemu, jak i stabilności gospodarczej.
Niniejszy wniosek to następstwo dwuletnich badań Globalnej Rady ds. Nierówności, AIDS i Pandemii, powołanej przez Wspólny Program Narodów Zjednoczonych ds. HIV/AIDS (UNAIDS), który został opublikowany w raporcie wydanym tuż przed spotkaniem przywódców G20 w Republice Południowej Afryki.
W raporcie podkreślono, że wysokie poziomy nierówności — zarówno wewnątrz państw, jak i między nimi — zwiększają globalną podatność na pandemie, sprawiając, że kryzysy zdrowotne stają się bardziej śmiercionośne, dłuższe i powodują poważniejsze skutki gospodarcze. Jednocześnie pandemie same w sobie pogłębiają nierówności, tworząc samonapędzający się mechanizm wzajemnych zależności.
Pracami Rady kierowali m.in. laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii Joseph Stiglitz, była pierwsza dama Namibii Monica Geingos oraz epidemiolog Sir Michael Marmot. Eksperci zaznaczyli, że zależność między nierównościami a pandemią była widoczna w ostatnich kryzysach zdrowotnych, takich jak COVID-19, AIDS, Ebola, grypa czy mpox.
W raporcie wezwano światowych przywódców do wzmocnienia systemów ochrony społecznej oraz ograniczenia globalnych nierówności, między innymi poprzez restrukturyzację zadłużenia krajów rozwijających się.
Autorzy podkreślili również, że pandemie nie są wyłącznie kryzysami zdrowotnymi, ale także gospodarczymi, które mogą jeszcze bardziej pogłębiać nierówności w przypadku błędnych decyzji politycznych. Stiglitz zaznaczył, że gdy stabilizacja gospodarki po pandemii odbywa się kosztem wysokiego zadłużenia lub polityki oszczędności, cierpią na tym systemy ochrony zdrowia, edukacji i pomocy społecznej.
Raport apeluje także o równy dostęp do leków, technologii medycznych i innowacji między krajami bogatymi i biednymi. Postuluje o większe finansowanie produkcji lokalnej i regionalnej oraz natychmiastowe zniesienie ochrony własności intelektualnej po ogłoszeniu pandemii.