Prezydent Rosji Władimir Putin ogłosił w czwartek, że świat wkracza w “erę policentryczną”, w której żadna pojedyncza siła nie może narzucać reguł. Ostrzegł Europę przed militaryzacją, wyraził warunkowe poparcie dla propozycji prezydenta USA Donalda Trumpa dotyczących Gazy oraz obarczył państwa Zachodu odpowiedzialnością za kontynuację wojny na Ukrainie.
“Dyskusje na forum w Wałdaju dają możliwość obiektywnej i wszechstronnej oceny sytuacji na świecie” – powiedział, dodając, że wielobiegunowość to “jakościowo nowe zjawisko”, które niesie zarówno szanse, jak i ryzyko.
“Nikt nie jest gotowy grać według zasad ustalonych przez kogoś daleko stąd” – argumentował.
Świat multipolarny i globalne zarządzanie
Putin stwierdził, że świat multipolarny jest bardziej demokratyczny, ponieważ pozwala “dużej liczbie graczy politycznych i gospodarczych” wpływać na wyniki.
“Być może nigdy wcześniej na arenie międzynarodowej nie było tak wielu krajów wpływających lub próbujących wpływać na najważniejsze procesy regionalne i globalne” – powiedział.
Putin podkreślił, że rozwiązania w takim środowisku muszą opierać się na szerokim konsensusie.
“Jakiekolwiek rozwiązania są możliwe tylko na podstawie porozumień, które zadowalają wszystkie zainteresowane strony lub zdecydowaną większość. W przeciwnym razie nie będzie żadnego trwałego rozwiązania” – powiedział.
Dodał, że instytucje kierowane przez Zachód “straciły swoje znaczenie”, odchodząc od swoich pierwotnych mandatów i zamieniając się w “platformy do politycznych wykładów.”
Rosyjski przywódca pochwalił organizacje takie jak BRICS i Szanghajska Organizacja Współpracy, mówiąc, że odzwierciedlają one prawdziwy konsensus i równowagę wśród członków.
“Nie są przeciwko nikomu, są dla siebie” – powiedział, kontrastując to z tym, co opisał jako “hegemoniczne” tendencje Zachodu.
Europa, NATO i bezpieczeństwo
Putin poświęcił znaczną uwagę Europie, przedstawiając ją jako kontynent, którego elity tworzą zagrożenia ze strony Rosji, aby ukryć wewnętrzne kryzysy.
Powiedział, że europejscy liderzy “nadmuchują obraz wroga”, podczas gdy ich obywatele borykają się z rosnącymi długami, problemami migracyjnymi i “narastającym kryzysem systemów zabezpieczeń społecznych.”
“Większość ludzi w Europie nie rozumie, dlaczego powinni tak bardzo bać się Rosji, że aby się jej przeciwstawić, muszą coraz bardziej zaciskać pasa i zapominać o własnych interesach” – powiedział.
Odrzucił twierdzenia o rosyjskich planach ataku na NATO jako “nonsens” i “niemożliwe do uwierzenia.”
Ostrzegając przed zbrojeniami, Putin powiedział: “Uważnie monitorujemy rosnącą militaryzację Europy. Odpowiedź Rosji nie będzie długo czekać. Odpowiedź na te zagrożenia, delikatnie mówiąc, będzie bardzo przekonująca.”
Podkreślił, że Rosja “nigdy nie inicjowała konfrontacji militarnej”, ale historia pokazuje, że “słabość jest nieakceptowalna, ponieważ tworzy iluzję, że każdy problem z nami można rozwiązać siłą.”
Konflikt na Ukrainie
Przechodząc do wojny na Ukrainie, Putin nazwał ją “ukraińską tragedią… bolesną dla Ukraińców i Rosjan, dla nas wszystkich.”
Powtórzył argument Moskwy, że kraje zachodnie od dawna używają Ukrainy jako narzędzia “do rozszerzania swojej strefy kontroli” i powiedział, że Kijów został zamieniony w “materiał jednorazowego użytku.”
Powiedział, że konflikt można było uniknąć, gdyby wcześniejsze administracje USA obrały inną drogę i gdyby NATO nie przesunęło się w kierunku granic Rosji.
“Gdyby Ukraina ostatecznie zachowała swoją niezależność, swoją prawdziwą suwerenność, można było tego uniknąć” – powiedział.
Putin powiedział, że siły rosyjskie mają strategiczną inicjatywę na polu bitwy, powołując się na postępy w kilku obszarach.
Przedstawił również szczegółowe dane dotyczące strat i dezercji po stronie Ukrainy, twierdząc, że mobilizacja Kijowa słabnie.
Niezależna weryfikacja tych twierdzeń jest trudna ze względu na trwający konflikt.
Wezwał Kijów do negocjacji.
“Byłoby lepiej, gdyby przywództwo w Kijowie pomyślało o tym, jak dojść do porozumienia. Rozmawialiśmy o tym wiele razy i proponowaliśmy to zrobić.”
Podkreślił, że Rosja ma wystarczające zasoby ludzkie, a jej straty są “wielokrotnie mniejsze” niż te po stronie Ukrainy.
Putin z zadowoleniem przyjął wysiłki mediacyjne krajów takich jak Chiny, Indie, Arabia Saudyjska i Turcja, ale oskarżył Europę o celowe eskalowanie konfliktu.
“Niestety, nie udało się jeszcze zatrzymać walk, ale odpowiedzialność za to nie spoczywa na większości, lecz na mniejszości, głównie Europie” – powiedział.
Relacje z USA
W odniesieniu do relacji z Waszyngtonem Putin przyjął pragmatyczny ton, mówiąc, że obecna administracja USA komunikuje się bezpośrednio.
“Zawsze lepiej jest jasno zrozumieć, czego chce druga strona, niż próbować zgadywać na podstawie niejasnych aluzji” – powiedział.
Dodał, że Rosja zastrzega sobie prawo do realizacji własnych interesów narodowych, w tym przywrócenia “pełnoprawnych relacji ze Stanami Zjednoczonymi.”
“Bez względu na różnice, jeśli traktujemy się z szacunkiem, to negocjacje – nawet te najtrudniejsze i najbardziej uporczywe – ostatecznie doprowadzą do konsensusu” – powiedział.
Gaza i Bliski Wschód
Putin odniósł się także do konfliktu w Gazie, opisując go jako “przerażające wydarzenie we współczesnej historii.” Powiedział, że nawet sekretarz generalny ONZ António Guterres nazwał Gazę “największym cmentarzem dzieci na świecie”, określając humanitarny bilans jako “tragiczny.”
Odnosząc się do inicjatyw Trumpa, Putin powiedział, że “mogą przynieść trochę światła na końcu tunelu.”
Stwierdził, że przekazanie kontroli nad Gazą prezydentowi Autonomii Palestyńskiej Mahmoudowi Abbasowi byłoby “preferowaną opcją” i nazwał pomysł Trumpa uwolnienia wszystkich zakładników w Gazie wraz z wypuszczeniem Palestyńczyków z izraelskich więzień “godnym poparcia.”
Podkreślił, że każdy plan musi zostać zaakceptowany przez samych Palestyńczyków, w tym Hamas, oraz przez szerszy świat islamski.