Od Bałtyku po Morze Czarne, kraje graniczące z Rosją, Białorusią i Ukrainą mierzą się ze skutkami wojny prowadzonej przez Moskwę.
We wrześniu około 20 rosyjskich dronów wtargnęło w przestrzeń powietrzną Polski, co obnażyło luki w systemach obrony powietrznej NATO. W odpowiedzi poderwano wielomilionowe samoloty myśliwskie przeciwko tanim dronom.
Rosja zaprzeczyła, że celem była Polska, rządzący odbierają jednak działania Rosji jako celowy atak.
Estoński minister obrony Hanno Pevkur zaznaczył, że “większości dronów w Polsce nie wykryto”. Według niego jest to realna luka, którą trzeba pilnie zlikwidować.
Na początku tygodnia państwa NATO ostrzegły Rosję, że będą bronić się przed kolejnymi naruszeniami swojej przestrzeni powietrznej.
Deklaracja ze strony państw NATO została przedstawiona także po doniesieniach Estonii o naruszeniu jej przestrzeni przez rosyjskie myśliwce w poprzednim tygodniu.
Associated Press informuje, że rozmawiało z przedstawicielami sił zbrojnych i resortów obrony z krajów bałtyckich – Estonii, Łotwy i Litwy. Powołując się na ich słowa - skuteczna obrona przed dronami wymaga rozwiązania szeregu problemów technologicznych, finansowych i biurokratycznych.
Europa musi przyspieszyć produkcję, skrócić procedury zakupowe i sięgnąć po tańszą technologię – twierdzą.
Jednakże dynamiczny rozwój technologii dronowej sprawia, że sprzęt zakupiony dziś może być przestarzały już za kilka miesięcy.
Mimo że potrzeba systemów obrony przed dronami jest znana od dawna, obecnie dostępne rozwiązania są kosztowne, trudne do masowej produkcji i długo się je rozwija – twierdzi generał Andrus Merilo, dowódca sił zbrojnych Estonii.
Według niego część dużych firm zbrojeniowych, które przez dekady tworzyły kosztowne systemy obrony powietrznej, niekoniecznie jest zainteresowana szybkim wprowadzeniem tańszych alternatyw.
Podczas gdy ukraińska armia niemal co noc mierzy się z atakami i szybko rozwija własne rozwiązania – od dalekosiężnych dronów po te wykorzystywane na froncie.
Niektóre państwa NATO, jak Łotwa, decydują się na współpracę z mniejszymi producentami, takimi jak Salm’s Frankenburg, którzy oferują kompaktowe rakiety przeciwko dronom.
Jak wskazuje Kusti Salm, były wysoki urzędnik w Ministerstwie Obrony Estonii, działanie punktowe nie wystarczy. UE powinna więcej inwestować w europejskie start-upy, które mogłyby przyspieszyć rozwój zintegrowanych systemów obronnych dostępnych dla wszystkich członków NATO.
Według Tomasa Godliauskasa, wiceministra obrony narodowej Litwy, Europa powinna zacząć działać w trybie “półwojennym” i zacieśnić współpracę między wojskiem, rządami a przemysłem zbrojeniowym, by nadrobić zaległości technologiczne. Jak zaznaczył, w Ukrainie między stworzeniem nowego typu drona a jego wykorzystaniem na froncie mijają zaledwie tygodnie. Europa “nie ma czasu” - zauważył.
Generał Merilo podkreślił, że skuteczny system obrony powinien być wielowarstwowy – obejmować czujniki, środki walki elektronicznej, tanie rakiety oraz drony bojowe.
Z kolei Pułkownik Māris Tūtins, szef Departamentu Analizy Informacji i Zarządzania w Sztabie Połączonych Sił Zbrojnych Łotwy (NBS), dodaje, że choć obrona przed dronami jest teraz kluczowa, nie można zapominać o innych formach zagrożeń, bo Rosja stosuje “wszystkie możliwe środki destabilizacji” – od działań hybrydowych po cyberataki.
W związku z narastającym zagrożeniem, niektórzy ministrowie obrony państw Unii Europejskiej spotkają się w piątek, by omówić koncepcję stworzenia tzw. “ściany dronów” na wschodniej granicy wspólnoty.
W marcu Unia Europejska odrzuciła wspólny wniosek Estonii i Litwy o finansowanie tego typu projektu.
