Od 2022 roku roczne zakupy złota netto przez banki centralne ponad dwukrotnie przekraczają średnią z poprzednich pięciu lat — jak wynika z danych firmy konsultingowej Metals Focus. W ostatnich latach zakupy te sięgają ponad 1 000 ton rocznie, co doprowadziło do wzrostu cen kruszcu do rekordowego poziomu powyżej 4 000 dolarów za uncję.
Według prognoz Metals Focus, w 2025 roku banki centralne mają zakupić kolejne 900 ton złota netto. Wzrost cen oraz intensywne zakupy sprawiły, że złoto w 2024 roku wyprzedziło euro i stało się drugim najważniejszym składnikiem rezerw walutowych, zaraz po dolarze amerykańskim — wynika z czerwcowego raportu Europejskiego Banku Centralnego.
Obecnie wartość posiadanych przez banki centralne rezerw złota przewyższa wartość obligacji skarbowych USA.
Polska gromadzi kruszec, mając na względzie trwającą za wschodnią granicą wojnę na Ukrainie. Konflikt Moskwy i Kijowa stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa gospodarczego kraju.
Adrian Ash, dyrektor ds. badań w internetowym rynku metali szlachetnych BullionVault, zauważył, że złoto przyciąga banki centralne ze względu na to, że nie jest niczyim zobowiązaniem ani długiem. Jego zdaniem, zyskuje ono na atrakcyjności w oczach instytucji obawiających się o polityczne bezpieczeństwo swoich aktywów.
Ash dodał, że jeśli Unia Europejska zdecyduje się wykorzystać zamrożone rosyjskie aktywa państwowe na pomoc finansową dla Ukrainy, może to dodatkowo przyspieszyć zakupy złota przez banki centralne.
Zamrożone rosyjskie aktywa
Plan Komisji Europejskiej przewiduje wykorzystanie przez państwa Unii Europejskiej do 185 miliardów euro (214 miliardów dolarów) z rosyjskich rezerw zamrożonych na terenie Europy — bez ich formalnej konfiskaty. Plan wywołuje kontrowersje pośród wielu państw członkowskich bloku oraz Europejskiego Banku Centralnego.
Ross Norman, doświadczony analityk rynku złota i były dealer kruszcu, zaznaczył, że Rosja została odcięta od własnych środków finansowych. Zdaniem Normana, bankierzy centralni z całego świata zdają sobie z tego sprawę i reagują poprzez dalsze zwiększanie rezerw złota.
Środki podjęte wobec Rosji doprowadziły również do wzrostu liczby krajów, które decydują się na relokację swoich zasobów złota z Zachodu. Według badania przeprowadzonego przez firmę Invesco w 2023 roku — 68% ankietowanych banków centralnych przechowywała swoje rezerwy złota w kraju — w porównaniu do 50% w 2020 roku.
